Danh Mục Chính

Quế Trà Bồng

Quế Trà Bồng
Lịch Sử
Giới thiệu
Quế Trà Bồng – di sản cây thuốc & tri thức bản địa của người Cor là một giá trị văn hóa – sinh thái đặc biệt của vùng Trà Bồng (Quảng Ngãi), gắn bó với cộng đồng người Cor từ hàng trăm năm qua. Cây quế nơi đây được trồng trên núi cao, khí hậu mát lành, tạo nên hương thơm mạnh, tinh dầu cao, từng được người Pháp đánh giá là một trong những loại quế tốt nhất Đông Dương. Với người Cor, quế không chỉ là cây kinh tế mà còn là cây thuốc quý, được sử dụng để chữa cảm, trị đau nhức, làm ấm cơ thể và thanh lọc khí độc. Bên cạnh đó, người Cor sở hữu hệ thống tri thức bản địa phong phú xoay quanh cây quế: từ cách chọn giống, gieo trồng, thời điểm lột vỏ, bảo quản, đến các nghi lễ cúng rừng, cúng quế thể hiện sự kính trọng với núi rừng. Nghề trồng và chế biến quế đã tạo nên bản sắc văn hóa của Trà Bồng, đồng thời góp phần phát triển kinh tế, trở thành di sản tri thức độc đáo của người Cor và là niềm tự hào của vùng cao Quảng Ngãi.

Chi Tiết Về Quế Trà Bồng

Quế Trà Bồng Chi Tiết

Quảng Ngãi - Quế Trà Bồng được xem là đặc sản thiên nhiên nổi tiếng của Việt Nam. Hiện bà con đang tất bật vào mùa thu hoạch quế.

 

Quảng Ngãi vào mùa thu hoạch quế Trà BồngĐồng bào Cor ở huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi phơi quế cho khô để bán cho thương lái. Ảnh: Viên Nguyễn.

Quảng Ngãi là địa phương có vùng trồng quế lớn thứ 2 ở Việt Nam, tập trung nhiều nhất ở huyện Trà Bồng. Toàn huyện Trà Bồng hiện có khoảng 5.500 ha diện tích trồng quế. Cùng với duy trì diện tích trồng quế hiện tại, huyện Trà Bồng đang triển khai kế hoạch mở rộng diện tích quế, phấn đấu nâng diện tích cây quế đến năm 2030 đạt 6.000 ha.

Đang vào thời điểm mùa thu hoạch quế, nên người dân trồng quế ở huyện Trà Bồng ai cũng tất bật. Người thì lên rẫy lột vỏ quế, người tranh thủ trời nắng để phơi quế bán cho thương lái. Hiện vỏ quế tươi có giá từ 15.000 – 16.000 đồng/kg, quế khô 40.000 – 45.000 đồng/kg.

Người dân cõng quế tươi về nhà để bán cho thương lái. Ảnh: Viên Nguyễn.
Người dân cõng quế tươi về nhà để bán cho thương lái. Ảnh: Viên Nguyễn.

Anh Hồ Văn Sang ở xã Hương Trà, huyện Trà Bồng chia sẻ, gia đình anh có hơn 5.000 cây quế, trong đó có khoảng 600 cây đã đủ tuổi thu hoạch. Với giá quế như hiện nay, vụ này ước tính anh sẽ thu về vài chục triệu đồng.

Theo anh Sang, giá quế hiện nay còn thấp nên lợi nhuận từ cây quế chưa được như kỳ vọng. “Các năm trước, giá quế tươi có thời điểm lên đến 20.000 – 25.000 đồng/kg, người dân trồng quế ai cũng phấn khởi,” anh Sang cho hay.

Thương lái vào rừng thu mua quế Trà Bồng về sản xuất nhang sạch. Ảnh: Trang Thúy.
Thương lái vào rừng thu mua quế Trà Bồng về sản xuất nhang sạch. Ảnh: Trang Thúy.

Mặc dù giá quế năm nay thấp hơn mong đợi, nhưng người dân vẫn vui vì nguồn thu ổn định từ cây quế. "Từ đầu mùa đến nay, tôi đã thu hoạch vỏ quế bán cho thương lái được gần 10 triệu đồng. Nhờ có tiền bán quế mà tôi có thể trang trải cuộc sống. Hiện, gia đình tôi còn hơn 600 cây quế đến tuổi thu hoạch. Hy vọng trong thời gian tới, giá quế tăng cao hơn để người dân chúng tôi thu lãi cao,” chị Hồ Thị Trúc ở xã Trà Hiệp bày tỏ.

Quế Trà Bồng có mùi hương đặc biệt, chứa lượng tinh dầu cao nên được thị trường nội địa và nhiều nước trên thế giới ưa chuộng. Ảnh: Viên Nguyễn.
Quế Trà Bồng có mùi hương đặc biệt, chứa lượng tinh dầu cao nên được thị trường nội địa và nhiều nước trên thế giới ưa chuộng. Ảnh: Viên Nguyễn.

Ở “thủ phủ” quế Trà Bồng, mỗi năm có hai đợt thu hoạch quế. Đợt thứ nhất bắt đầu từ cuối tháng 2 đến hết tháng 4, đồng bào Cor gọi là "mùa tiên", và đợt thứ hai từ tháng 7 đến tháng 8. "Trong khoảng thời gian này, vỏ quế dễ bóc và có nhiều tinh dầu, vì vậy công việc thu hoạch quế cần khẩn trương, bởi trái vụ, vỏ quế sẽ dính chặt vào thân rất khó bóc,” chị Trúc cho biết.

Cùng với các loại cây trồng khác, quế là một trong những cây trồng chủ lực ở huyện Trà Bồng. Hầu như các hộ gia đình đồng bào Cor nhà nào cũng trồng quế. Nhà ít thì cũng trồng hơn 1.000 cây, nhiều thì cả vài héc ta quế. Quế Trà Bồng, từ cây trồng truyền thống, đã trở thành nguồn lực quan trọng trong việc phát triển kinh tế bền vững và xóa đói giảm nghèo cho bà con nông dân. Nhờ trồng quế mà không ít hộ dân ở đây thoát nghèo vươn lên làm giàu.

Nhang sạch được làm từ võ quế Trà Bồng. Ảnh: Trang Thúy
Nhang sạch được làm từ vỏ quế Trà Bồng. Ảnh: Trang Thúy

Ông Trần Văn Sương - Phó Chủ tịch UBND huyện Trà Bồng cho biết, không chỉ là cây trồng truyền thống của đồng bào Cor, quế Trà Bồng đã được công nhận là đặc sản quốc gia và được Tổ chức Kỷ lục Châu Á vinh danh là đặc sản quà tặng Châu Á. Là một trong 4 vùng quế trọng điểm của cả nước, với sản lượng thu hoạch mỗi năm dao động từ 1.800 đến 2.000 tấn, quế Trà Bồng không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước mà còn vươn ra thị trường quốc tế.

Sản phẩm quế Trà Bồng được thị trường đánh giá cao, vì có mùi hương đặc biệt, chứa lượng tinh dầu cao nên được thị trường trong nước và nhiều nước trên thế giới như Trung Quốc, Pháp, Ấn Độ, Hàn Quốc... ưa chuộng. Hiện nay, tinh dầu quế và các mặt hàng mỹ nghệ được sản xuất từ vỏ quế như bình, chén, hộp đựng trà; tăm, nhang được tiêu thụ khá mạnh.